LA
ORA BASTONO
Vivis iam maljuna
regho, kiu havis tri filojn. La knaboj
interkonsentis, ke ili foriros vagadi en la mondo,
chiu el la tri al malsama direkto. La plej maljuna
diris, ke li iros al okcidento, char tie estas oraj
arboj kaj li shiros de tiuj orajn foliojn. La meza
diris, ke li iros al nordo, kaj de tie li kunportos
juvelshtonojn. La plej juna diris, ke li tute ne
bezonas valorajhojn, do li iros al la maro por vidi,
audi, lerni ion.
Vere ekiris la tri
knaboj al tri direktoj: la plej juna ekvojaghis sur
la maro en granda shipo. Sed la shipanoj jam vojaghis
tutan jaron, kaj ankorau ne vidis teron. Ili jam ne
havis manghajhojn kaj preskau malsatmortis.
Fine ili atingis la
bordon de la maro. Sur klifa loko ili elshipighis. La
reghido ekiris vagi, vagadi, ne sciante kien, ghis
pro la turmenta malsato kaj lacigho li falis sur roko
kaj ekdormis.
La reghido dormis
unu tagon, du tagojn, eble pli, kaj subite li sentis,
ke iu karesas liajn vangojn. Li malfermis la okulojn,
kaj jen staris antau li belega feino. Tiel bela shi
estis, ke shia beleco kvazau blindigis la okulojn. La
feino demandis:
- Kiel vi venis chi
tien?
La reghido
rakontis, kio okazis.
- Nu - diris la
feino -, venu al mia patrino, eble shi donos
manghajhon al vi, kaj ankau al viaj kunuloj.
Ili iris hejmen,
kaj la reghino de la feinoj - char tiu estis la
patrino de la feino - prenis el la kesto rozkoloran
tukon kaj diris:
- Feintuko, mi
ordonas: mangho, trinko vin plenkovru!
Tuj plenighis la
tuko per manghajhoj kaj trinkajhoj. Oni donis amase
chiuspecajn mangajhojn kaj trinkajhojn al la reghido
por porti tiujn ankau al la kunuloj.
La reghido dece
dankis al la reghino de la feinoj pro la bonkoreco,
adiauis de shi kaj precipe de la filino, kaj diris
fervore:
- Reghidino de
feinoj, mi ankorau revenos, kaj tiam mi kunportos
vin.
- Venu, venu - shi
rediris -, kaj mi iros kun vi.
Kaj por ke la
reghido ne forgesu shin, shi donacis al li la
feintukon. La reghido veturis plu per la shipo, ghis
ili atingis insulon. Li iris al la insulo, metis la
feintukon sur la teron kaj diris:
- Feintuko, mi
ordonas: mangho, trinko vin plenkovru!
Tuj ekestis manghajhoj,
trinkajhoj kaj li komencis manghi. Kiam li manghis,
venis al li maljunulino kaj forte petis lin, ke li
donu almenau bushplenon da manghajho. La reghido
diris:
- Nur sidighu,
onklino mia, manghu, trinku trankvile, ja estas chi
tie chio!
La maljunulino
sidighis, manghis el la bonajhoj, poste starighis kaj
jen, shi ne plu estis maljunulino, sed farighis
belege bela feino. Shi diris al la reghido:
- Ghoju, ke vi
donis manghi al mi, char sen tio la tuko jam ne estus
la via. Sed char vi estis tiel bona al mi, prenu tiun
buntan mantelon. Skuu tiun mantelon, kaj en tiu loko,
kien elfalos el ghi verda peco, ekestos belega
ghardeno, kien falos blua peco, tie estos lageto,
kien falos blanka peco, tie estos granda palaco. Sed
se vi kunfrapos viajn manplatojn kaj diros: ghardeno,
lago, palaco for, farighu denove mantelo - chiuj tri
malaperos.
La reghido dankis
pro la bela donaco, reiris al la shipo kaj ili
veturis plu. Poste ili atingis novan insulon. La
reghido eliris ankau al tiu insulo, denove metis la
tukon sur la teron, kaj komencis manghi. Kiam li
ekmanghis, aperis maljunulo kaj petis lin pro Dio
doni ion al li. La reghido donis ankau al li bonkore,
ili manghis, trinkis, estis ghojaj.
- Nu, reghido -
diris la maljunulo - pro bonfaro atendu bonfaron.
Prenu, mi donas al vi tiun chi oran bastoneton.
Rigardu, che ghia fino estas arghenta butono. Se vi
ghin ektordos, vi devos nur ordoni kaj elmarshos el
ghi tiom da husaroj kaj soldatoj, ke ili plenigos
tutan landon. Kaj se vi jam ne bezonos ilin, nur
ordonu: reen kaj ili chiuj reiros en la bastoneton.
Tuj turnis sin
hejmen la reghido, li ne vagadis plu. Nur che tiu
loko li haltis, kie loghis la reghidino de feinoj. Li
prenis shin al la shipo kaj portis shin en la landon
de sia patro.
Sed la lando jam ne
plu apartenis al lia patro. Ghuste kiam la shipo
atingis la bordon de la maro, venis kure la maljuna
regho, kaj jam de malproksime li kriis al la reghido:
- Reen, filo mia,
reen, ni iru nur tien, de kie vi venis, char la
malamiko forprenis mian landon.
- Mi ja ne iros
reen - diris la reghido kaj eliris el la shipo. Li
ektordis la arghentan butonon sur la ora bastoneto,
kaj jen, kvazau fluis el ghi amaso da husaroj kaj
soldatoj, ech la tero tremis sub iliaj piedoj. Kaj
ili forigis la malamikojn, ech heroldo ne restis el
tiuj.
Tiam la reghido
elektis belan, grandan lokon kaj tie li skuis la
mantelon. El la verda peco farighis belega verda
ghardeno, el la blua peco bela ronda lago, kie naghis
oranasoj, el la blanka peco farighis diamanta palaco,
tiel belega, ke el foraj landoj oni venis por admiri
ghin.
Hej, ghojis ja la
maljuna regho!
- Vidu, vidu - li
diris -, tamen estis vi, kiu portis la plej valoran
ajhon, mia kara filo. Via plej maljuna frato alportis
oran folion, sed la malamiko forprenis ghin, la alia
frato shipon plenan de chiuspecaj juvelshtonoj, sed
ankau tion forprenis la malamiko. Vi portis nur
bastoneton, mia kara, kaj jen, vi savis la landon.
Sed tamen iom
konsternighis la maljuna regho. Kion ili faros per
tiom da soldatoj? Li diris al la reghido:
- La landon ni ja
havas, sed chion pereigos la soldatoj.
- Ne malghoju,
patro - respondis la reghido -, ni ne bezonos nutri
ilin.
Kaj tuj li ordonis
al la soldatoj: Reen! - kaj kun granda trumpetsono
ili revenis en la bastoneton.
Nu, la maljuna
regho ne plu havis kauzon malghoji. Tuj ili faris
grandan edzighfeston, oni geedzigis la reghidon kaj
la feinon. La ciganoj muzikis, sep tagojn kaj sep
noktojn dauris la festeno.
Ili ech nun vivas,
se intertempe ili ne mortis.