The Snow Queen

IN SEVEN STORIES

by   Hans Christian Andersen

Negha reghino

FABELO EN SEP RAKONTOJ

de   Hans Christian Andersen


Third Story.
The Flower Garden Of The Woman Who Could Conjure.

But how fared little Gerda during Kay's absence? What had become of him, no one knew, nor could any one give the slightest information, excepting the boys, who said that he had tied his sledge to another very large one, which had driven through the street, and out at the town gate. Nobody knew where it went; many tears were shed for him, and little Gerda wept bitterly for a long time. She said she knew he must be dead; that he was drowned in the river which flowed close by the school. Oh, indeed those long winter days were very dreary.

But at last spring came, with warm sunshine.

“Kay is dead and gone,” said little Gerda.

“I don't believe it,” said the sunshine.

“He is dead and gone,” she said to the sparrows.

“We don't believe it,” they replied; and at last little Gerda began to doubt it herself.

“I will put on my new red shoes,” she said one morning, “those that Kay has never seen, and then I will go down to the river, and ask for him.”

It was quite early when she kissed her old grandmother, who was still asleep; then she put on her red shoes, and went quite alone out of the town gates toward the river.

“Is it true that you have taken my little playmate away from me?” said she to the river. “I will give you my red shoes if you will give him back to me.”

And it seemed as if the waves nodded to her in a strange manner. Then she took off her red shoes, which she liked better than anything else, and threw them both into the river, but they fell near the bank, and the little waves carried them back to the land, just as if the river would not take from her what she loved best, because they could not give her back little Kay. But she thought the shoes had not been thrown out far enough. Then she crept into a boat that lay among the reeds, and threw the shoes again from the farther end of the boat into the water, but it was not fastened. And her movement sent it gliding away from the land. When she saw this she hastened to reach the end of the boat, but before she could so it was more than a yard from the bank, and drifting away faster than ever.

Then little Gerda was very much frightened, and began to cry, but no one heard her except the sparrows, and they could not carry her to land, but they flew along by the shore, and sang, as if to comfort her, “Here we are! Here we are!” The boat floated with the stream; little Gerda sat quite still with only her stockings on her feet; the red shoes floated after her, but she could not reach them because the boat kept so much in advance.

The banks on each side of the river were very pretty. There were beautiful flowers, old trees, sloping fields, in which cows and sheep were grazing, but not a man to be seen.

Perhaps the river will carry me to little Kay, thought Gerda, and then she became more cheerful, and raised her head, and looked at the beautiful green banks; and so the boat sailed on for hours. At length she came to a large cherry orchard, in which stood a small red house with strange red and blue windows. It had also a thatched roof, and outside were two wooden soldiers, that presented arms to her as she sailed past.

Gerda called out to them, for she thought they were alive, but of course they did not answer; and as the boat drifted nearer to the shore, she saw what they really were.

Then Gerda called still louder, and there came a very old woman out of the house, leaning on a crutch. She wore a large hat to shade her from the sun, and on it were painted all sorts of pretty flowers.

“You poor little child,” said the old woman, “how did you manage to come all this distance into the wide world on such a rapid rolling stream?” And then the old woman walked in the water, seized the boat with her crutch, drew it to land, and lifted Gerda out.

And Gerda was glad to feel herself on dry ground, although she was rather afraid of the strange old woman.

“Come and tell me who you are,” said she, “and how came you here.”

Then Gerda told her everything, while the old woman shook her head, and said, “Hem-hem;” and when she had finished, Gerda asked if she had not seen little Kay, and the old woman told her he had not passed by that way, but he very likely would come. So she told Gerda not to be sorrowful, but to taste the cherries and look at the flowers; they were better than any picture-book, for each of them could tell a story. Then she took Gerda by the hand and led her into the little house, and the old woman closed the door.

The windows were very high, and as the panes were red, blue, and yellow, the daylight shone through them in all sorts of singular colors. On the table stood beautiful cherries, and Gerda had permission to eat as many as she would. While she was eating them the old woman combed out her long flaxen ringlets with a golden comb, and the glossy curls hung down on each side of the little round pleasant face, which looked fresh and blooming as a rose.

“I have long been wishing for a dear little maiden like you,” said the old woman, “and now you must stay with me, and see how happily we shall live together.” And while she went on combing little Gerda's hair, she thought less and less about her adopted brother Kay, for the old woman could conjure, although she was not a wicked witch; she conjured only a little for her own amusement, and now, because she wanted to keep Gerda. Therefore she went into the garden, and stretched out her crutch towards all the rose-trees, beautiful though they were; and they immediately sunk into the dark earth, so that no one could tell where they had once stood. The old woman was afraid that if little Gerda saw roses she would think of those at home, and then remember little Kay, and run away.

Then she took Gerda into the flower-garden. How fragrant and beautiful it was! Every flower that could be thought of for every season of the year was here in full bloom; no picture-book could have more beautiful colors. Gerda jumped for joy, and played till the sun went down behind the tall cherry-trees; then she slept in an elegant bed with red silk pillows, embroidered with colored violets; and then she dreamed as pleasantly as a queen on her wedding day.

The next day, and for many days after, Gerda played with the flowers in the warm sunshine. She knew every flower, and yet, although there were so many of them, it seemed as if one were missing, but which it was she could not tell. One day, however, as she sat looking at the old woman's hat with the painted flowers on it, she saw that the prettiest of them all was a rose. The old woman had forgotten to take it from her hat when she made all the roses sink into the earth. But it is difficult to keep the thoughts together in everything; one little mistake upsets all our arrangements.

“What, are there no roses here?” cried Gerda; and she ran out into the garden, and examined all the beds, and searched and searched. There was not one to be found. Then she sat down and wept, and her tears fell just on the place where one of the rose-trees had sunk down. The warm tears moistened the earth, and the rose-tree sprouted up at once, as blooming as when it had sunk; and Gerda embraced it and kissed the roses, and thought of the beautiful roses at home, and, with them, of little Kay.

“Oh, how I have been detained!” said the little maiden, “I wanted to seek for little Kay. Do you know where he is?” she asked the roses; “do you think he is dead?”

And the roses answered, “No, he is not dead. We have been in the ground where all the dead lie; but Kay is not there.”

“Thank you,” said little Gerda, and then she went to the other flowers, and looked into their little cups, and asked, “Do you know where little Kay is?”

But each flower, as it stood in the sunshine, dreamed only of its own little fairy tale of history. Not one knew anything of Kay. Gerda heard many stories from the flowers, as she asked them one after another about him.

And what, said the tiger-lily?

“Hark, do you hear the drum? – ‘turn, turn,’ – there are only two notes, always, ‘turn, turn.’ Listen to the women's song of mourning! Hear the cry of the priest! In her long red robe stands the Hindoo widow by the funeral pile. The flames rise around her as she places herself on the dead body of her husband; but the Hindoo woman is thinking of the living one in that circle; of him, her son, who lighted those flames. Those shining eyes trouble her heart more painfully than the flames which will soon consume her body to ashes. Can the fire of the heart be extinguished in the flames of the funeral pile?”

“I don't understand that at all,” said little Gerda.

“That is my story,” said the tiger-lily.

What, says the convolvulus? “Near yonder narrow road stands an old knight's castle; thick ivy creeps over the old ruined walls, leaf over leaf, even to the balcony, in which stands a beautiful maiden. She bends over the balustrades, and looks up the road. No rose on its stem is fresher than she; no apple-blossom, wafted by the wind, floats more lightly than she moves. Her rich silk rustles as she bends over and exclaims, ‘Will he not come?’ ”

“Is it Kay you mean?” asked Gerda.

“I am only speaking of a story of my dream,” replied the flower.

What, said the little snow-drop?

“Between two trees a rope is hanging; there is a piece of board upon it; it is a swing. Two pretty little girls, in dresses white as snow, and with long green ribbons fluttering from their hats, are sitting upon it swinging. Their brother who is taller than they are, stands in the swing; he has one arm round the rope, to steady himself; in one hand he holds a little bowl, and in the other a clay pipe; he is blowing bubbles. As the swing goes on, the bubbles fly upward, reflecting the most beautiful varying colors. The last still hangs from the bowl of the pipe, and sways in the wind. On goes the swing; and then a little black dog comes running up. He is almost as light as the bubble, and he raises himself on his hind legs, and wants to be taken into the swing; but it does not stop, and the dog falls; then he barks and gets angry. The children stoop towards him, and the bubble bursts. A swinging plank, a light sparkling foam picture, – that is my story.”

“It may be all very pretty what you are telling me,” said little Gerda, “but you speak so mournfully, and you do not mention little Kay at all.”

What do the hyacinths say?

“There were three beautiful sisters, fair and delicate. The dress of one was red, of the second blue, and of the third pure white. Hand in hand they danced in the bright moonlight, by the calm lake; but they were human beings, not fairy elves. The sweet fragrance attracted them, and they disappeared in the wood; here the fragrance became stronger. Three coffins, in which lay the three beautiful maidens, glided from the thickest part of the forest across the lake. The fire-flies flew lightly over them, like little floating torches. Do the dancing maidens sleep, or are they dead? The scent of the flower says that they are corpses. The evening bell tolls their knell.”

“You make me quite sorrowful,” said little Gerda; “your perfume is so strong, you make me think of the dead maidens. Ah! is little Kay really dead then? The roses have been in the earth, and they say no.”

“Cling, clang,” tolled the hyacinth bells. “We are not tolling for little Kay; we do not know him. We sing our song, the only one we know.”

Then Gerda went to the buttercups that were glittering amongst the bright green leaves.

“You are little bright suns,” said Gerda; “tell me if you know where I can find my play-fellow.”

And the buttercups sparkled gayly, and looked again at Gerda. What song could the buttercups sing? It was not about Kay.

“The bright warm sun shone on a little court, on the first warm day of spring. His bright beams rested on the white walls of the neighboring house; and close by bloomed the first yellow flower of the season, glittering like gold in the sun's warm ray. An old woman sat in her arm chair at the house door, and her granddaughter, a poor and pretty servant-maid came to see her for a short visit. When she kissed her grandmother there was gold everywhere: the gold of the heart in that holy kiss; it was a golden morning; there was gold in the beaming sunlight, gold in the leaves of the lowly flower, and on the lips of the maiden. There, that is my story,” said the buttercup.

“My poor old grandmother!” sighed Gerda; “she is longing to see me, and grieving for me as she did for little Kay; but I shall soon go home now, and take little Kay with me. It is no use asking the flowers; they know only their own songs, and can give me no information.”

And then she tucked up her little dress, that she might run faster, but the narcissus caught her by the leg as she was jumping over it; so she stopped and looked at the tall yellow flower, and said, “Perhaps you may know something.”

Then she stooped down quite close to the flower, and listened; and what did he say?

“I can see myself, I can see myself,” said the narcissus.

“Oh, how sweet is my perfume! Up in a little room with a bow window, stands a little dancing girl, half undressed; she stands sometimes on one leg, and sometimes on both, and looks as if she would tread the whole world under her feet. She is nothing but a delusion. She is pouring water out of a tea-pot on a piece of stuff which she holds in her hand; it is her bodice. ‘Cleanliness is a good thing,’ she says. Her white dress hangs on a peg; it has also been washed in the tea-pot, and dried on the roof. She puts it on, and ties a saffron-colored handkerchief round her neck, which makes the dress look whiter. See how she stretches out her legs, as if she were showing off on a stem. I can see myself, I can see myself.”

“What do I care for all that,” said Gerda, “you need not tell me such stuff.” And then she ran to the other end of the garden.

The door was fastened, but she pressed against the rusty latch, and it gave way. The door sprang open, and little Gerda ran out with bare feet into the wide world. She looked back three times, but no one seemed to be following her. At last she could run no longer, so she sat down to rest on a great stone, and when she looked round she saw that the summer was over, and autumn very far advanced. She had known nothing of this in the beautiful garden, where the sun shone and the flowers grew all the year round.

“Oh, how I have wasted my time?” said little Gerda; “it is autumn. I must not rest any longer,” and she rose up to go on.

But her little feet were wounded and sore, and everything around her looked so cold and bleak. The long willow-leaves were quite yellow. The dew-drops fell like water, leaf after leaf dropped from the trees, the sloe-thorn alone still bore fruit, but the sloes were sour, and set the teeth on edge. Oh, how dark and weary the whole world appeared!

Tria rakonto

La florghardeno de la virino, kiu povosciis sorchi.

Sed kio farighis kun la malgranda Gerda, kiam Kay plu ne revenis? Kie en la mondo li trovighis? Neniu tion sciis, neniu povis doni informon pri tio. La knaboj nur rakontis, ke ili vidis, kiel li alligis sian glitveturileton al glitveturilo granda kaj luksa, kiu veturis sur la stratojn kaj poste elveturis ekster la urban pordegon. Neniu sciis, kie li estis; fluis multe da larmoj, la malgranda Gerda ploris maldolche kaj longe. Poste oni supozis, ke li mortis, ke li dronis en la rivero, kiu fluis proksime preter la urbo. Estis ankorau longatempe senlumaj vintraj tagoj.

Jen aperis la printempo kun pli varma sunlumo.

Kay mortis kaj malaperis!” diris la malgranda Gerda.

“Tion mi ne opinias!” diris la sunlumo.

“Li mortis kaj malaperis!” shi diris al la hirundoj.

“Tion ni ne opinias!” respondis chi tiuj, kaj fine la malgranda Gerda tion ankau plu ne opiniis.

“Mi surmetos miajn rughajn shuojn” , shi diris unu matenon, “tiujn, kiujn Kay ankorau neniam vidis, kaj mi iros al la rivero kaj petos de ghi informon.”

Estis ankorau tre frue, kiam shi levighis, kisis la maljunan avinon, kiu ankorau dormetis, surmetis la rughajn shuojn kaj ekiris tute sola ekster la pordegon al la rivero.

“Chu estas vere, ke vi forprenis de mi mian malgrandan kamaradon? Mi donacos al vi miajn rughajn shuojn, se vi redonos lin al mi!”

Shajnis al shi, ke la ondoj mistere jesas al shi. Shi prenis tiam siajn rughajn shuojn, la plej karan objekton, kiun shi posedis, kaj jhetis ilin ambau en la riveron; sed ili falis tute apud la bordo, kaj la malgrandaj ondoj reportis ilin returne al shi sur la teron, kvazau la rivero ne volis forrabi de shi shian plej karan posedajhon, des pli, ke ghi ja ne havis la malgrandan Kayon. Sed shi pensis, ke shi ne sufice malproksimen jhetis la suojn, tial shi engrimpis en boaton, kiu staris en la kanaro. Shi iris ghis la plej ekstrema rando kaj denove jhetis la shuojn en la ondojn. Sed la boato ne estis fiksita, kaj che la movo, kiun shi faris, ghi forshovighis de la tero. Shi tion rimarkis kaj rapidis reveni, sed antau ol shi povis tion fari, la boato estis jam pli ol unu ulnon for de la bordo, kaj nun ghi rapide ekglitis lauflue de la rivero.

Tiam la malgranda Gerda forte ektimis kaj komencis plori, sed nur la paseroj audis shin, kaj chi tiuj ne povis porti sin sur la teron; ili tamen flugis laulonge de la rivero kaj pepadis, kvazau ili volus shin konsoli: “Chi ni estas, chi ni estas!” La boato kuris lau la fluo; la malgranda Gerda sidis tute silente, nur en shtrumpoj. Shiaj malgrandaj rughaj shuoj naghis malantau shi, sed ili ne povis atingi la boaton, char chi tian la fluo pelis pli forte.

Estis charme sur ambau bordoj; belegaj floroj, maljunaj arboj, sur la deklivoj trovighis shafoj kaj bovinoj, sed ech unu homon oni ne povis vidi.

“Eble la rivero portos min al la malgranda Kay!” pensis Gerda, kaj tiam shi farighis pli gaja, shi levighis kaj observadis en la dauro de multe da horoj la belajn verdajn bordojn. Poste shi preterveturis grandan cherizarban ghardenon, en kiu staris dometo kun strangaj rughaj kaj bluaj fenestroj; ghi estis kovrita per pajlo, kaj ekstere staris du lignaj soldatoj, kiuj antau la preterveturantoj surshultrigis la pafilojn.

Gerda ekkriis al ili, shi opiniis, ke ili estas vivantaj; sed ili kompreneble ne respondis; shi tre alproksimighis al ili, la fluo pelis la boaton rekte al la tero.

Gerda ekkriis ankorau pli laute, kaj tiam el la domo eliris maljuna, tre maljuna virino, kiu apogis sin sur bastono. Por shirmi sin kontrau la suno, shi havis sur si grandan chapelon, kiu estis pripentrita de plej belaj floroj.

“Ho kara, kompatinda infano!” diris la maljuna virino, “kiamaniere vi trafis sur la grandan torentan riveron kaj forportighis tiel malproksimen en la mondon?” La maljuna virino iris ghis la rando de la akvo, altiris la boaton per sia bastono al la tero kaj elprenis la malgrandan Gerdan.

Kvankam Gerda ghojis, ke shi venis sur sekan teron, shi tamen iom timis la fremdan maljunan virinon.

“Venu do kaj rakontu al mi, kiu vi estas kaj kiamaniere vi venis chi tien”, shi diris.

Gerda rakontis al shi chion, kaj la maljunulino balancis la kapon kaj diris: “Hm, hm!” Kaj kiam Gerda chion diris al shi kaj demandis, chu shi ne vidis la malgrandan Kayon, la virino respondis, ke li ne pretervenis, sed kredeble li ankorau venos, shi nur ne malghoju, sed gustumu shiajn cherizojn, rigardu shiajn florojn, kiuj estas pli belaj ol chiu bildolibro, char chiu el ili povas rakonti tutan historion. Poste shi prenis Gerdan je la mano, iris kun shi en la malgrandan dometon kaj shlosis la pordon.

La fenestroj estis tre alte kaj iliaj vitroj estis rughaj, bluaj kaj flavaj. La taglumo enfaladis tute strange, sed sur la tablo trovighis plej bongustaj cherizoj, kaj Gerda manghis de ili kiom shi volis, char shi ricevis por tio la permeson. Dum shi manghis, la maljuna virino kombis al shi la harojn per ora kombilo, kaj la haroj krispighis kaj briletis kiel oro chirkau ghia charma milda vizagho, kiu estis ronda kaj floris kiel rozo.

“Tian belan malgrandan infanon mi jam tre longe deziris havi!” diris la maljunulino. “Vi vidos, kiel bone ni ambau plachos unu al la alia!” Kaj ju pli longe shi kombis la harojn de la malgranda Gerda, des pli chi tiu forgesis sian kuneedukiton Kayon, char la maljuna virino povosciis sorchi, sed shi ne estis malbona sorchistino. Shi nur iom sorchadis por sia plezuro, kaj shi tre deziris restigi che si la malgrandan Gerdan. Tial shi eliris en la ghardenon, etendis sian apogbastonon super chiujn rozarbetajhojn, kaj kvankam ili jhus ankorau belege floris, ili nun chiuj malaperis internen en la nigran teron, tiel ke oni ne povis plu vidi ian signon, kie ili estis starintaj. La maljunulino timis, ke che la vido de la rozoj Gerda rememorus siajn proprajn, rememorus la malgrandan Kayon kaj forkurus.

Nun shi elkondukis Gerdan en la florghardenon: Kia bonodoro, kia belego regis tie! Chiuj imageblaj floroj, apartenantaj al chiuj sezonoj, staris tie en plej luksa florado: Nenia bildolibro povus esti pli kolorricha kaj pli bela. Gerda saltadis de ghojo kaj ludadis, ghis la suno subiris malantau la altaj cherizarboj. Tiam shi ricevis beletan liton kun rughaj silkaj kusenoj, plenigitaj per bluaj violoj, kaj shi dormis kaj songhis tiel charmege, kiel reghino en la tago de sia edzinigho.

En la sekvanta tago shi denove ricevis la permeson ludi kun la floroj en la varma sunlumo, kaj tiel estis dum multe da tagoj. Gerda konis chiun floron, sed kiom ajn multe da ili tio estis, shi tamen havis la senton, ke unu inter ili mankas, shi nur ne sciis kia. Unu tagon shi sidis kaj rigardis la chapelon de la maljuna virino kun la pentritaj floroj, kaj ghuste la plej bela inter ili estis rozo. La maljunulino forgesis forigi ghin de la chapelo, kiam shi la aliajn malaperigis en la teron. Tiel okazas, se oni ne chiam estas tute atenta kun siaj pensoj!

“Kio!” diris Gerda, “chu tute ne trovighas chi tie rozoj?” kaj shi saltis inter la bedojn, serchis kaj serchis, sed shi ne povis trovi ech unu rozon. Tiam shi sidighis kaj ekploris; sed shiaj varmegaj larmoj falis ghuste sur unu lokon, kie subterighis rozarbetajho, kaj kiam la varmaj larmoj malsekigis la teron, la arbetajho subite elterighis, tiel same floranta, kiel ghi estis subteriginta, kaj Gerda ghin chirkauprenis, kisis la rozojn, rememoris la belajn rozojn hejme, kaj che tio ankau la malgranda Kay revenis en shian memoron.

“Ho, kiom multe da tempo mi perdis per la prokrasto!” diris la malgranda knabino. “Mi volis ja serchi Kayon! Chu vi ne scias, kie li estas?” shi demandis la rozojn. “Chu vi opinias, ke li mortis kaj malaperis?”

“Mortinto li ne estas!” diris la rozoj. “Ni estis ja en la tero, kie trovighas chiuj mortintoj, sed Kay tie ne estis!”

“Mi dankas, mi kore dankas!” rediris la malgranda Gerda kaj iris al la aliaj floroj, rigardis en ilian florkalikon kaj demandis: “Chu vi ne scias, kie estas la malgranda Kay?”

Sed chiu floro staris en la sunlumo kaj revis pri sia propra fabelo au historieto. Multe da chi tiuj audis la malgranda Gerda, sed neniu floro ion sciis pri Kay.

Kion diris la fajrolilio?

“Chu vi audas la tamburon? Bum, bum! Tio estas nur du tonoj, ciam bum, bum! Auskultu la funebran kantadon de la virinoj! Auskultu la vokadon de la pastroj! En sia longa rugha vesto staras la Hindino sur la brullignaro, avide la flamoj elshovas siajn langojn supren chirkau la virino kaj shia mortinta edzo. Sed la Hindino pensas pri la vivanto chi tie en la rondo, pri li, kies okuloj brulis pli varmege ol la flamoj, pri li, kies okulfajro penetras en shian koron pli forte ol la flamoj, kiuj tuj aliformigos shian korpon en cindron. Chu la flamo de la koro povas morti en la flamoj de la brullignaro?”

“Tio estas por mi tute nekomprenebla!” diris la malgranda Gerda.

“Tion rakontas mia fabelo!” diris la fajrolilio.

Kion diris la konvolvulo?

“Transe de la mallarga kampa vojo staras malnova kavalira kastelo. Densa vinko volvighas chirkau la malnovaj rughaj muroj, folio che folio, super la balkonon, kaj sur chi tiu staras bela knabino. Shi klinighas super la balustradon kaj rigardas malsupren sur la vojon. Nenia rozo pendas pli freshe sur siaj branchoj ol shi; nenia pomarba florajho, kiun la vento forpelas de la arbo, shvebas pli malpeze ol shi. Kiel susuras shia multekosta silka vesto! Chu li ankorau ne venas?”

“Chu vi parolas pri Kay?” demandis la malgranda Gerda.

“Mi parolas nur pri mia fabelo, pri mia songho” , respondis la konvolvulo.

Kion diras la galanto?

“Inter la arboj sur shnuroj pendas longa tabulo, tio estas balancilo; du charmaj knabinetoj – iliaj vestoj estas blankaj kiel negho, longaj verdaj silkaj rubandoj flirtas de la chapeloj – sidas sur ghi kaj balancas sin. La frato, kiu estas pli granda ol ili, staras sur la balancilo, per la brako li chirkauprenis la shnuron, por sin teni, char en unu mano li havas malgrandan tason, en la dua argilan pipon, li faras sapajn vezikojn. La balancilo movighas, kaj la vezikoj flugas kun beletaj shanghighantaj koloroj. La lasta pendas ankorau che la trunko de la pipo kaj balancighas en la vento; la balancilo movighas. La nigra hundeto, malpeza kiel la vezikoj, levighas supren sur la malantauaj piedoj kaj volas ankau sur la balancilon. Chi tiu flugas returne, la hundo falas, bojas kaj koleras. Ghi estas incitetata, la vezikoj krevas, – balancighanta tabulo, krevanta shaumajho estas mia kanto!”

“Eble tio, kion vi rakontas, estas bela, sed vi ghin rakontas tiel malgaje, kaj pri la malgranda Kay vi nenion diras!”

Kion rakontas la hiacintoj?

“Estis tri belaj fratinoj, diafanaj kaj delikataj; la vesto de unu estis rugha, la vesto de la dua estis blua, kaj la vesto de la tria estis tute blanka. Mano en mano ili dancadis che la senbrua lago en la serena lunlumo. Ili ne estis elfoj, ili estis homidoj. Tie estis tia dolcha bonodoro, kaj la knabinoj malaperis en la arbaro. La bonodoro farighis pli forta, – tri cherkoj, en kiuj kushis la belaj knabinoj, glitis el la densejo de la arbaro trans la lagon. Lampiroj lumante flugadis chirkaue, kiel malgrandaj shvebantaj kandeletoj. Chu la dancintaj knabinoj dormas au chu ili mortis? La odoro de la floro diras, ke ili estas kadavroj. La vespera sonorilo sonoras pri mortintoj!”

“Vi faras min tute malgaja!” diris la malgranda Gerda, “Vi odoras tiel forte; mi devas pensi pri la mortintaj knabinoj! Ha, chu efektive la malgranda Kay mortis? La rozoj estis sub la tero, kaj ili diras, ke ne!”

“Tin, tin!” sonoris la sonoriletoj de la hiacinto. “Ni ne sonoras pri la malgranda Kay, kiun ni tute ne konas! Ni nur kantas nian kanton, la solan, kiun ni scias!”

Gerda iris al la leontodo, kiu lumetis tra siaj verdaj folioj.

“Vi estas malgranda radianta suno,” ekparolis al ghi Gerda, “diru al mi, chu vi scias, kie mi povas trovi mian ludkamaradon?”

La leontodo lumis tre bele kaj rigardis Gerdan. Kian kanton la leontodo povis kanti? Ankau ghia kanto ne estis pri Kay.

“Sur malgrandan korton en la unua printempa tago la charma suno lumis tre varme; la radioj glitis malsupren lau la blankaj muroj de la najbara domo; tute apude disvolvighis la unua flava floro kaj lumis kiel oro en la varmaj radioj de la suno. La maljuna avino sidis ekstere en sia segho; la nepino, malricha bela servistino, post farita mallonga vizito venis returne hejmen. Shi kisis la avinon. Estis oro, kora oro, en tiu felicha kaj felichiga kiso, oro en la busho; oro en la koro, oro en la matena horo. Vidu, tio estas mia malgranda historio!” diris la leontodo.

“Mia maljuna kompatinda avino!” ghemis Gerda. “Jes, shi certe sopiras pri mi, malghojas pri mi, kiel shi malghojis pri la malgranda Kay. Sed mi venos returne hejmen, kaj tiam mi rekondukos kun mi Kayon. Vane mi demandas la florojn, ili scias nur sian propran kanton, ili donas al mi nenian informon!” Kaj si suprenfaldis sian jupeton, por povi kuri pli rapide. Sed la narciso frapis shian piedon, kiam shi ghin transsaltis. Tiam shi haltis, rigardis la malplenan floron kaj demandis: “Eble vi ion scias?” kaj shi tute malalten klinigis al la floro. Kaj kion diris chi tiu?

“Mi povas vidi min mem, mi povas vidi min mem!” babilis la narciso.

“Ho, ho, kiel mi bonodoras! Supre en la subtegmenta chambreto staras duone vestita malgranda dancistino; jen shi staras sur unu piedo, jen sur ambau; la tutan mondon shi forpushas per la piedoj; sed chio estas nur blufo. Shi vershas akvon el la tekrucho sur peceton da shtofo, kiun shi tenas, – tio estas shia korseto! Jes, jes, pureco estas duono de la vivo! La blanka vesto, kiu pendas tie sur la hoko, estas ankau lavita en la tekrucho kaj sekigita sur la tegmento. Kiam shi ghin metas sur sin, shi ligas chirkau la kolon la shafrane flavan tukon, tiam la vesto shajnas pli blanka. Alten la piedon! Rigardu, kiel shi sin plenblovas sur unu trunketo! Mi povas vidi min mem, mi povas vidi min mem!”

“Tio estas por mi tute indiferenta!” diris Gerda, “tio ne estas tauga rakonto por mi!” Kaj shi kuris ghis la rando de la ghardeno.

La pordo estis fermita; tamen shi premis la rustighintan anson tiel longe, ghis ghi cedis kaj la pordo malfermighis; kaj nun la malgranda Gerda nudapiede elkuris en la malproksiman mondon. Tri fojojn shi ekrigardis malantauen, sed neniu shin persekutis. Fine shi ne povis plu iri kaj sidighis sur granda shtono. Kiam shi ekrigardis chirkauen, shi rimarkis, ke la somero pasis; estis malfrua autuno, sed en la bela ghardeno, kie chiam regis sunlumo kaj staris floro de chiuj sezonoj, oni tion ne povis rimarki.

“Ho Dio, kiom multe da tempo mi perdis!” diris la malgranda Gerda. “Farighis ja autuno, mi ne devas ripozi!” Kaj shi levighis, por iri pluen.

Ho, kiel vundoplenaj kaj lacaj estis shiaj malgrandaj piedoj, kaj kiel malvarme kaj krude estis chirkaue! La longaj folioj de la saliko estis flavaj, kaj per grandaj gutoj la roso faladis malsupren. Unu folio post la alia defalis, nur la prunelarbo havis sur si ankorau fruktojn, kiuj cetere estis sufiche akragustaj kaj adstringantaj por la busho. Ho, kiel grize kaj malfacile estis en la malproksima mondo!

Г.Х. Андерсен

Снежная королева (продолжение)


История третья
Цветник женщины, которая умела колдовать

А что же было с Гердой, когда Кай не вернулся? Куда он девался? Никто этого не знал, никто не мог дать ответ.

Мальчики рассказали только, что видели, как он привязал свои санки к большим великолепным саням, которые потом свернули в переулок и выехали за городские ворота.

Много было пролито по нему слез, горько и долго плакала Герда. Наконец решили, что Кай умер, утонул в реке, протекавшей за городом. Долго тянулись мрачные зимние дни.

Но вот настала весна, выглянуло солнце.

- Кай умер и больше не вернется! - сказала Герда.

- Не верю! - отвечал солнечный свет.

- Он умер и больше не вернется! - повторила она ласточкам.

- Не верим! - отвечали они.

Под конец и сама Герда перестала этому верить.

- Надену-ка я свои новые красные башмачки (Кай ни разу еще не видел их), - сказала она как-то утром, - да пойду спрошу про него у реки.

Было еще очень рано. Она поцеловала спящую бабушку, надела красные башмачки и побежала одна-одинешенька за город, прямо к реке.

- Правда, что ты взяла моего названого братца? - спросила Герда. - Я подарю тебе свои красные башмачки, если ты вернешь мне его!

И девочке почудилось, что волны как-то странно кивают ей. Тогда она сняла свои красные башмачки - самое драгоценное, что у нее было, - и бросила в реку. Но они упали у самого берега, и волны сейчас же вынесли их обратно - река словно бы не хотела брать у девочки ее драгоценность, так как не могла вернуть ей Кая. Девочка же подумала, что бросила башмачки недостаточно далеко, влезла в лодку, качавшуюся в тростнике, стала на самый краешек кормы и опять бросила башмачки в воду. Лодка не была привязана и от ее толчка отошла от берега. Девочка хотела поскорее выпрыгнуть на берег, но пока пробиралась с кормы на нос, лодка уже совсем отплыла и быстро неслась по течению.

Герда ужасно испугалась и принялась плакать и кричать, но никто, кроме воробьев, не слышал ее. Воробьи же не могли перенести ее на сушу и только летели за ней вдоль берега и щебетали, словно желая ее утешить:

- Мы здесь! Мы здесь!

Лодку уносило все дальше. Герда сидела смирно, в одних чулках: красные башмачки ее плыли за лодкой, но не могли догнать ее.

“Может быть, река несет меня к Каю?” - подумала Герда, повеселела, встала на ноги и долго-долго любовалась красивыми зелеными берегами.

Но вот она приплыла к большому вишневому саду, в котором ютился домик под соломенной крышей, с красными и синими стеклами в окошках. У дверей стояли два деревянных солдата и отдавали честь всем, кто проплывал мимо. Герда закричала им - она приняла их за живых, - но они, понятно, не ответили ей. Вот она подплыла к ним еще ближе, лодка подошла чуть не к самому берегу, и девочка закричала еще громче. Из домика вышла старая-престарая старушка с клюкой, в большой соломенной шляпе, расписанной чудесными цветами.

- Ах ты бедное дитятко! - сказала старушка. - И как это ты попала на такую большую быструю реку да забралась так далеко?

С этими словами старушка вошла в воду, зацепила лодку клюкой, притянула к берегу и высадила Герду.

Герда была рада-радешенька, что очутилась наконец на суше, хоть и побаивалась незнакомой старухи.

- Ну, пойдем, да расскажи мне, кто ты и как сюда попала, - сказала старушка.

Герда стала рассказывать ей обо всем, а старушка покачивала головой и повторяла: “Гм! Гм!” Когда девочка кончила, она спросила старушку, не видала ли она Кая. Та ответила, что он еще не проходил тут, но, верно, пройдет, так что горевать пока не о чем, пусть Герда лучше отведает вишен да полюбуется цветами, что растут в саду: они красивее, чем в любой книжке с картинками, и все умеют рассказывать сказки. Тут старушка взяла Герду за руку, увела к себе в домик и заперла дверь на ключ.

Окна были высоко от пола и все из разноцветных - красных, синих и желтых - стеклышек; от этого и сама комната была освещена каким-то удивительным радужным светом. На столе стояла корзинка с чудесными вишнями, и Герда могла есть их сколько угодно. А пока она ела, старушка расчесывала ей волосы золотым гребешком. Волосы вились кудрями и золотым сиянием окружали милое, приветливое, круглое, словно роза, личико девочки.

- Давно мне хотелось иметь такую миленькую девочку! - сказала старушка. - Вот увидишь, как ладно мы с тобой заживем!

И она продолжала расчесывать кудри девочки, и чем дольше чесала, тем больше забывала Герда своего названого братца Кая - старушка умела колдовать. Только она была не злою колдуньей и колдовала лишь изредка, для своего удовольствия; теперь же ей очень захотелось оставить у себя Герду. И вот она пошла в сад, дотронулась клюкой до всех розовых кустов, и те как стояли в полном цвету, так все и ушли глубокоглубоко в землю, и следа от них не осталось. Старушка боялась, что Герда при виде этих роз вспомнит о своих, а там и о Кае да и убежит от нее.

Потом старушка повела Герду в цветник. Ах, какой аромат тут был, какая красота: самые разные цветы, и на каждое время года! Во всем свете не нашлось бы книжки с картинками пестрее, красивее этого цветника. Герда прыгала от радости и играла среди цветов, пока солнце не село за высокими вишневыми деревьями. Тогда ее уложили в чудесную постель с красными шелковыми перинками, набитыми голубыми фиалками. Девочка заснула, и ей снились сны, какие видит разве королева в день своей свадьбы.

На другой день Герде опять позволили играть в чудесном цветнике на солнце. Так прошло много дней. Герда знала теперь каждый цветок в саду, но как ни много их было, ей все же казалось, что какого-то недостает, только какого? И вот раз она сидела и рассматривала соломенную шляпу старушки, расписанную цветами, и самым красивым из них была роза - старушка забыла ее стереть, когда спровадила живые розы под землю. Вот что значит рассеянность!

- Как! Тут нет роз? - сказала Герда и сейчас же побежала в сад, искала их, искала, да так и не нашла.

Тогда девочка опустилась на землю и заплакала. Теплые слезы падали как раз на то место, где стоял прежде один из розовых кустов, и как только они увлажнили землю, куст мгновенно вырос из нее, такой же цветущий, как прежде.

Обвила его ручонками Герда, принялась целовать розы и вспомнила о тех чудных розах, что цвели у нее дома, а вместе с тем и о Кае.

- Как же я замешкалась! - сказала девочка. - Мне ведь надо искать Кая!.. Вы не знаете, где он? - спросила она у роз. - Правда ли, что он умер и не вернется больше?

- Он не умер! - отвечали розы. - Мы ведь были под землей, где лежат все умершие, но Кая меж ними не было.

- Спасибо вам! - сказала Герда и пошла к другим цветам, заглядывала в их чашечки и спрашивала: - Вы не знаете, где Кай?

Но каждый цветок грелся на солнышке и думал только о своей собственной сказке или истории. Много их наслушалась Герда, но ни один не сказал ни слова о Кае.

Тогда Герда пошла к одуванчику, сиявшему в блестящей зеленой траве.

- Ты, маленькое ясное солнышко! - сказала ему Герда. - Скажи, не знаешь ли ты, где мне искать моего названого братца?

Одуванчик засиял еще ярче и взглянул на девочку. Какую же песенку спел он ей? Увы! И в этой песенке ни слова не говорилось о Кае!

- Был первый весенний день, солнце грело и так приветливо светило на маленький дворик. Лучи его скользили по белой стене соседнего дома, и возле самой стены проглянул первый желтенький цветок, он сверкал на солнце, словно золотой. Во двор вышла посидеть старая бабушка. Вот пришла из гостей ее внучка, бедная служанка, и поцеловала старушку. Поцелуй девушки дороже золота - он идет прямо от сердца. Золото на ее губах, золото в сердце, золото и на небе в утренний час! Вот и все! - сказал одуванчик.

- Бедная моя бабушка! - вздохнула Герда. - Верно, она скучает обо мне и горюет, как горевала о Кае. Но я скоро вернусь и его приведу с собой. Нечего больше и расспрашивать цветы - толку от них не добьешься, они знай твердят свое! - И она побежала в конец сада.

Дверь была заперта, но Герда так долго шатала ржавый засов, что он поддался, дверь отворилась, и девочка так, босоножкой, и пустилась бежать по дороге. Раза три оглядывалась она назад, но никто не гнался за нею.

Наконец она устала, присела на камень и осмотрелась: лето уже прошло, на дворе стояла поздняя осень. Только в чудесном саду старушки, где вечно сияло солнышко и цвели цветы всех времен года, этого не было заметно.

- Господи! Как же я замешкалась! Ведь уж осень на дворе! Тут не до отдыха! - сказала Герда и опять пустилась в путь.

Ах, как ныли ее бедные усталые ножки! Как холодно, сыро было вокруг! Длинные листья на ивах совсем пожелтели, туман оседал на них крупными каплями и стекал на землю; листья так и сыпались. Один только терновник стоял весь покрытый вяжущими, терпкими ягодами. Каким серым, унылым казался весь мир!

1 2 3 4 5 6 7