ПЛОДЫ РАЗДУМЬЯ, НЕ ВКЛЮЧАВШИЕСЯ В СОБРАНИЕ СОЧИНЕНИЙ КОЗЬМЫ ПРУТКОВА МЫСЛИ И АФОРИЗМЫ |
FRUKTOJ DE PENSADOJ, NE ENIRINTAJ EN UNUAN VERKARON PENSOJ KAJ AFORISMOJ |
|
| 1 | Добродетель служит сама себе наградой; человек превосходит добродетель, когда служит и не получает награды. | Virto servas sin mem kiel premio; la homo superas virton kiam li oficas sed ne ricevas premion. |
| 2 | Вред или польза действия обусловливается совокупностью обстоятельств. | Malutilo au profito de agado kondichas sin de komplekso cirkonstancoj. |
| 3 | Не будь цветов, все ходили бы в одноцветных одеяниях! | Se ne ekzistus floroj, chiuj irus en samkoloraj vestoj! |
| 4 | Ветер есть дыхание природы. | Vento estas spiro de naturo. |
| 5 | На беспристрастном безмене истории кисть Рафаэля имеет одинаковый вес с мечом Александра Македонского. | Sur senpartieca baskulo de historio peniko de Rafaelo havas egalan pezon kiel glavo de Aleksandro Makedona. |
| 6 | Не покупай каштанов, но бери их на пробу. | Ne achetu kashtanojn, sed prenu ilin por gustumi. |
| 7 | Смерть и солнце не могут пристально взирать друг на друга. | Suno kaj morto ne povas fikse rigardi unu al alia. |
| 8 | Сократ справедливо называет бегущего воина трусом. | Sokrato juste nomas kurantan batalanton "timulo". |
| 9 | Весьма остроумно замечает Фейербах, что взоры беспутного сапожника следят за штопором, а не за шилом, отчего и происходят мозоли. | Tre sprite rimarkis Fejerbahho, ke rigardo de malprudenta shuisto observas korktirilon, sed ne alenon, kio estas kauzo por kaloj. |
| 10 | Друзья мои! идите твердыми шагами по стезе, ведущей в храм согласия, а встречаемые на пути препоны преодолевайте с мужественною кротостью льва. | Amikoj miaj! iru per firma pasho lau vojo, kiu kondukas en templo de konkordo, kaj renkontatajn dum vojo embarasojn transiru kun vireca kvieteco de leono. |
| 11 | Стремись уплатить свой долг, и ты достигнешь двоякой цели, ибо тем самым его исполнишь. | Penu pagi vian shuldon, kaj vi atingos duoblan celon, char per tio sama, vi ghin plenumos. |
| 12 | Правда не вышла бы из колодезя, если бы сырость не испортила ее зеркала. | Vero ne elirus el puto, se humideco ne malbonigus ghian shpegulon. |
| 13 | Глупец гадает; нaпротив того, мудрец проходит жизнь как огород, наперед зная, что кой-где выдернется ему репа, а кое-где и редька. | Malsaghulo auguras; kontraue, saghulo trairas vivon kvazau legomghardenon, antaue scias, ke ie li eltiros rapon, sed ie kaj rafanon. |
| 14 | Век живи - век учись! и ты наконец достигнешь того, что, подобно мудрецу будешь иметь право сказать, что ничего не знаешь. | Vivu centjaron - lernu dum centjaro! kaj vi finfine atingos tion, ke, simile al saghulo povos havi rajton diri, ke scias nenion. |
| 15 | Сребролюбцы! сколь ничтожны ваши стяжания, коли все ваши сокровища не стоят ни одного листка из лаврового венка поэта! | Arghentamantoj! kiom mizeraj estas viaj penoj. se tutaj viaj trezoroj ne valoras ech solan folion el laura krono de poeto! |
| 16 | Огорошенный судьбою, ты все ж не отчаивайся! | Perpleksigite de sorto, tamen ne malesperu! |
| 17 | Дознано, что земля, своим разнообразием и великостью нас поражающая, показалась бы в солнце находящемуся смотрителю только как гладкий и ничтожный шарик. | Oni pruvis, ke la tero, per sia diverseco kaj grando ravanta nin, shajnus al spektanto, situanta sur la suno, nur kiel glata kaj malgranda globeto. |
| 18 | Соразмеряй добро, ибо как тебе ведать, куда оно проникнет? Лучи весеннего солнца, предназначенные токмо для согревания земляной поверхности, нежданно проникают и к месту, где лежат сапфиры! | Proporciigu bonon, char kiel vi povas scii, kien ghi penetros? Radioj de la primavera suno, antaudestinitaj nur por varmado de tera surfaso, neatendite penetras al loko, kie kushas safiroj! |
| 19 | Человек довольствует вожделения свои на обоих краях земного круга! | Homo kontentigas dezirojn siajn sur ambau randoj de terrondo! |
| 20 | Не уступай малодушно всеобщим желаниям, если они противны твоим собственным; но лучше, хваля оные притворно и нарочно оттягивая время, норови надуть своих противников. | Ne cedu timeme al deziroj de chiuj, se ili ne akordas al viaj propraj; sed pli bone, laudante ili shajnige kaj speciale daurigante tempon, penu fraudi viajn kontrauulojn. |
| 21 | Чиновник умирает, и ордена его остаются на лице земли. | Oficisto mortas, sed ordenoj liaj restas sur vizagho de tero. |
| 22 | Прихоти производят разнородные действия во нраве, как лекарства в теле. | Fantazioj faras aliiajn efikojn en moro, kiel kuraciloj en korpo. |
| 23 | Поздравляя радующегося о полученном ранге, разумный человек поздравляет его не столько с рангом, столько с тем, что получивший ранг толико оному радуется. | Gratulante ghojantulon pri ricevita rango, racia homo gratulas lin ne pri rango mem, sed pri tio, ke la ricevinta rangon, tiom pri ghi ghojighas. |
| 24 | Не всякий генерал от природы полный. | Ne chiu generalo estas, lau naturo, plena. |
| 25 | Отнюдь не принимай почетных гостей в разорванном халате! | Neniam gastigu vestite en disshiritan hhalaton! |
| 26 | Не завидуй богатству: французский мудрец однажды остроумно заметил, что сетующий господин в позлащенном портшезе нередко носим веселыми носильщиками. | Ne enviu al richeco: franca saghulo iam sprite rimarkis, ke plendanta sinjoro en ortegita portilo nemalofte estas portita de gajaj portistoj. |
| 27 | Бывает, что усердие превозмогает и рассудок. | Iufoje kaj fervoro superfortas ech menson. |
| 28 | Никто, по Сенекину сказанию, не может оказать добродетели в другом случае, как в несчастии. | Nenio, lau vorto de Seneko, povas montri virton en iu okazo, krom malfelicho. |
| 29 | Перочинный ножичек в руках искусного хирурга далеко лучше иного преострого ланцета. | Poshtranchilo en mano de sperta hhirurgo estas multe pli bone ol iu akrega lanceto. |
| 30 | Незрелый ананас, для человека справедливого, всегда хуже зрелой смородины. | Nematura ananaso, por homo justa, chiam estas pli malbona ol matura ribo. |
| 31 | Одного яйца два раза не высидишь! | Unu ovon oni dufoje ne kovos! |
| 32 | Пробка шампанского, с шумом взлетевшая и столь же мгновенно ниспадающая, - вот изрядная картина любви. | La korko de champano, kun bruo elfluginta kaj same rapide falanta, - jen vera bildo de amo. |
| 33 | Начиная свое поприще, не теряй, о юноша! драгоценного времени! | Komencante prifari vian terenon, ne perdu, ho junulo, valoran tempon! |
| 34 | Стоящие часы не всегда испорчены, а иногда они только остановлены; и добрый прохожий не приминет в стенных покачнуть маятник, а карманные завести. | Nefunkcianta horlogho ne chiam estas difekta, iufoje ghi nur estas haltinta; kaj bona preterpasanto nepre por surmurahorlogho pushos pendolon, sed por poshhorlogho strechos risorton. |
| 35 | Ничто существующее изчезнуть не может, - так учит философия; и потому несовместно с Вечною Правдой доносить о пропавших без вести! | Nenio ekzistanta malaperi povos, - tiel instruas filozofio; kaj tial estas nekunigeble kun Eterna Vero informi pri malapero sen postsigno! |
| 36 | И самый последний нищий, при других условиях, способен быть первым богачем. | Kaj la plej lasta almozulo, dum aliiaj kondichoj, kapablas esti unua richulo. |
| 37 | Не поступай в монахи, если не надеешься выполнить обязанности свои добросовестно. | Ne iru en monahhejon, se ne esperas plenumi devojn viajn konscience. |
| 38 | Лжет непростительно, кто уверяет, будто все на свете справедливо! Так, изобретший употребление сандарака может быть вполне убежден, что имя его останется неизвестно потомству! | Tiu mensogas senpardoninde, kiu asertas, ke chio en mondo estas justa! Jen, tiu, kiu inventis uzado de sandarako povas esti plene konvinkita, ke nomo lia restos nekonata al idaro! |
| 39 | Даже летом, отправляясь в вояж, бери с собой что-либо теплое, ибо можешь ли ты знать, что случится в атмосфере? | Ech somere, elveturante en vojaghon, prenu kun vi ion varman, char chu povas vi scii, kio okazos en atmosfero? |
| 40 | Некоторые образцом непостоянства выставляют мужчину, другие женщину; но всякий умный и наблюдательный петербуржец никогда не согласится ни с теми, ни с другими; ибо всего переменчивее петербургская атмосфера! | Iuj kiel ekzemplo nekonstanteco elstarigas viron, aliiaj - virinon; sed chiu sagha kaj observema peterburgano neniam konsentos kun unua au dua; char la plej shanghighema estas peterburga atmosfero! |
| 41 | Иногда слова, напечатанные курсивом, много несправедливее тех, которые напечатаны прямым шрифтом. | Iufoje vortoj, presitaj kursive, estas multe pli nejusta ol tiu, kiu estas presitaj per rekta tiparo. |
| 42 | Укрываться от дождя под дырявым зонтиком столь же безрассудно и глупо, как чистить зубы наждаком или сандараком. | Kashi sin pro pluvo sub truplena ombrelo estas same senmense kaj stulte, kiel purigi dentojn per smirgo au sandarako. |
| 43 | Пустая бочка Диогена имеет также свой вес в истории человеческой. | La malplena barelo de Diogeno ankau havas sian pezon en historio de homaro. |
| 44 | Гони любовь хоть в дверь, она влетит в окно. | Pelu amon ech tra pordo, ghi enflugas tra fenestro. |
| 45 | У всякого портного свой взгляд на искусство! | Chiu tajloro havas sian vidpunkton pri arto! |
| 46 | Не всякому офицеру мундир к лицу. | Ne por chiu oficiro uniformo estas lau vizagho. |
| 47 | Одна природа неизменна, но и та имеет свои: весну, лето, зиму и осень; как же хочешь ты придать неизменность формам тела человеческого?! | Nur naturo estas neshanghebla, sed kaj ghi havas siajn: primaveron, someron, autumno, vintro; kiel volas vi doni konstantecon al formoj de homa korpo? |
| 48 | Трудись, как муравей, если хочешь быть уподоблен пчеле. | Laboru, kiel formiko, se vi volas esti similigita al abelo. |
| 49 | Что есть хитрость? - Хитрость есть оружие слабого и ум слепого. | Kio estas ruzo? - Ruzo estas armilo de la malforta kaj sagho de la blinda. |
| 50 | Мудрость, подобно черепахавому супу, не всякому доступна. | Sagho, simile al supo el testudo, ne por chiu estas akirebla. |
| 51 | Знай, читатель, что мудрость уменьшает жалобы, а не страдания! | Sciu, leganto, ke sagho malgrandigas plendojn, sed ne suferojn! |
| 52 | Военные люди защищают отечество. | Armeanoj gardas patrujon. |
| 53 | Светский человек бьет на остроумие и, забывая ум, умервщляет чувства. | Mondumano uzas spriteco kaj, forgesante menson, mortigas sentojn. |
| 54 | Имея в виду какое-либо предприятие, помысли, точно ли оно тебе удастся. | Konsiderante iun entreprenon, ekpensu, chu ghuste ghi estos sukcesa por vi. |
| 55 | Коэффицент счастия в обратном содержании к достоинству. | Koeficiento de felicho estas inversa proporcio al digno. |
| 56 | Люди не перестали бы жить вместе, хотя бы разошлись в разные стороны. | Homoj ne chesas vivi kune, ech se ili disiris en aliajn flankojn. |
| 57 | Легче держать вожжи, чем бразды правления. | Pli facile teni tirrimenoj ol gvidilo de regado. |
| 58 | Неискусного вождя, желающего уподобиться Атилле, смело назову "нагайкой" провидения. | Nelertan gvidanton, kiu deziras esti egala al Atilla, mi kuraghe nomigos "skurgho" de providenco. |
| 59 | Дружба согревает душу, платье - тело, а солнце и печка - воздух. | Amikeco varmas animon, vesto - korpon, sed la suno kaj forno - aeron. |
| 60 | Приятно поласкать дитя или собаку, но всего необходимее полоскать рот. | Agrable iom karesi bebon au hundon, sed pli bone gargari busho kontrau kario. |
| 61 | И мудрый Вольтер сомневался в ядовитости кофе! | Kaj saghega Voltero dubis pri veneveco de kafo! |
| 62 | Питомец рангов нередко портится. | Edukato de rangoj ofte putras. |
| 63 | Люби ближнего, но не давайся ему в обман! | Amu proksimulon, sed ne lasu al li trompi vin! |
| 64 | Настоящее есть следствие прошедшего, а потому непрестанно обращай взор свой на зады, чем сбережешь себя от знатных ошибок. | Estanteco estas sekvajho de estinteco, kaj tial senchese direktu rigardon vian malantauen, per tio vi gardos vin de gravaj eraroj. |
| 65 | Степенность равно прилична юноше и убеленному сединами старцу. | Solideco egale konvenas al junulo kaj blankigita per grizajho majunulo. |
| 66 | Не печалуйся в скорбях, - уныние само наводит скорби. | Ne tristu dum dolorpleno, - elegio mem alkondukas dolorplenojn. |
| 67 | Исполнение предприятия приятно щекочет самолюбие. | Plenumado de entrepreno plezure tiklas memamon. |
| 68 | Не всякая щекотка доставляет удовольствие! | Ne chiu tiklado donas plezuron! |
| 69 | Не прибегай к щекотке, желая развеселить знакомую,-- иная назовет тебя за это невежей. | Ne uzu tikladon, dezirante gajigi konatulinon, - shi povas nomigi vin pro tio "malghentilulo". |
| 70 | Говоря с хитрецом, взвешивай ответ свой. | Konversaciante kun ruzulo, pesu respondon vian. |
| 71 | Не во всякой игре тузы выигрывают! | Ne en chiu ludo asoj gajnas! |
| 72 | Детям, у которых прорезываются зубы, смело присоветую фиалковый корень! | Por beboj, kies dentoj ighadas, mi kuraghe konsilas violan radikon! |
| 73 | Купи прежде картину, а после рамку! | Achetu antaue bildon, sed poste kadron. |
| 74 | Благополучие, несчастие, бедность, богатство, радость, печаль, убожество, довольство суть различные явления одной гисторической драмы, в которой человеки репетируют роли свои в назидание миру. | Bonstato, malfelicho, malricho, richo, ghojo, tristo, mizero, sateco estas diversaj scenoj de unu historia dramo, en kiu homoj provludas rolojn siajn por edifo al mondo. |
| 75 | Чужой нос другим соблазн. | Fremda nazo estas por aliaj tento. |
| 76 | Благочестие и суеверие - две разницы! | Pieco kaj supersticho - estas du diversaj diferencoj. |
| 77 | Начинай от низшего степени, что бы дойти до высшего; другими словами: не чеши затылок, а чеши пятки. | Komencu de la plej malsupra grado, por ke ghisiri ghis la plej supra; alivorte: ne gratu nukon, sed gratu kalkanon. |
| 78 | Человек! возведи взор свой от земли к небу, - какой, удивления достойный, является там порядок! | Homo! levu rigardon sian de tero al chielo, - kia, mirinda, aperas tie ordo! |
| 79 | От малых причин бывают весьма важные последствия; так, отгрызение заусенца причинило моему знакомому рак. | De malgrandaj kauzoj estadas iufoje tre gravaj sekvajhoj; jen, ronghado de fingro fare de mia konatulo estis kauzo por kancero. |
| 80 | Англичанин не любит мяса, которое не вполсыро. | Anglo ne shatas viando se ghi ne estas duonkruda. |
| 81 | Ценность всего условна: зубочистка в бисерном чехле, подаренная тебе в сувенир, несравненно дороже двух рублей с полтиной. | Valoro de chio estas konvencia: dentopikilo en perla ujo, donacita al vi kiel memorajho, nekompareble pli kara estas ol du rubloj kaj duonrublo. |
| 82 | Почти всякое морщинистое лицо смело уподоблю груше, вынутой из компота. | Preskau chiun sulkabundan vizaghon mi kuraghe similigas al piro, eltirita el kompoto. |
| 83 | Без надобности носимый набрюшник - вреден. | Sen neceso portita ventrumo - malutila. |
| 84 | Двое несчастных, находящихся в дружбе, подобны двум слабым деревцам, которые, одно на другое опершись, легче могут противиться бурям и всяким неистовым ветрам. | Du malfelichuloj, kiuj estas amikoj, similas al du malfortaj fraulinoj, kiuj apogas pecirpoke, pli facile povas kontraui al ventegoj ech la plej furiozaj. |
| 85 | Моменты свидания и разлуки суть для многих самые великие моменты в жизни. | Momentoj de renkonto kaj disigho estas por multaj la plej gravaj momentoj en vivo. |
| 86 | Если хочешь быть покоен, не принимай горя и неприятностей на свой счет, но всегда относи их на казенный. | Se vi volas esti trankvila, ne akceptu malghojon kaj malagrablajhojn je sia konto, sed chiam alskribu ilin je la shtata. |
| 87 | Не всякий капитан - исправник! | Ne chiu kapitano estas shipestro! |
| 88 | И в самых пустых головах любовь нередко преострые выдумки рождает. | Ech en la plej malplenaj kapoj amo nemalofte akregajn elpensajhojn akushas. |
| 89 | Разум показывает человеку не токмо внешний вид, красоту и доброту каждого предмета, но и снабдевает его действительным оного употреблением. | Intelekto montras al homo ne nur aspekton, belecon kaj bonecon de chiu ajho, sed donas al li veran uzmanieron de tiu. |
| 90 | И египтяне были в свое время справедливы и человеколюбивы! | Ech egiptoj estis en sia tempo justaj kaj homamaj! |
| 91 | Есть ли на свете человек, который мог бы обнять необъятное? | Chu ekzistas en mondo la homo, kiu povas chirkaupreni nechirkaupreneblan? |
| 92 | Отыщи всему начало и ты многое поймешь. | Trovu komencon por chio, kaj vi komprenos multon. |
| 93 | Новые сапоги всегда жмут. | Novaj botoj chiam premas. |
| 94 | Если бы вся вселенная обратилась в одно государство, то как не установить повсюду одинаковых законов? | Se tuta universo transformighus en unu shtato, do kial ne difini chie egalajn leghojn? |
| 95 | Пруссия должна быть королевством. | Prusujo devas esti reghlando. |
| 96 | Если бы хоть одна настоящая звезда упала на заслуженную грудь, то не осталось бы ни того человека, ни даже самых отдаленных его единомышленников! | Se ech sola natura stelo falus sur meritan bruston, do nenio restus de sama homo, kaj ech la plej malproksimaj liaj samideanoj. |
| 97 | Когда народы между собою дерутся, это называется войною. | Kiam gentoj batalas reciproke, tion oni nomas "milito". |
| 98 | Полиция в жизни каждого государства есть. | Polico estas en vivo de chiu shtato. |
| 99 | У человека для того поставленна голова вверху, чтобы он не ходил вверх ногами. | Homo por tio havas kapon supre, ke li ne irus piedesupren. |
| 100 | Прусак есть один из наиболее назойливых насекомых. | Germana blato estas unu el la plej tedemaj estajhoj. |
| 101 | Верующий не боится напастей, но при невзгоде судьбы не отчаивается. | Konfesanto ne timas atakojn, kaj dum malsukcesoj de sorto li ne malesperas. |
| 102 | В спертом воздухе при всем старании не отдышишься. | En prema aero, penu ne penu, spiron vi ne kvietigos. |