Grigorij DOLGIN
SPEKTRO DE L' TEMPO
ANTAUPAROLO
Miaj kapabloj kaj merito estas sufiche modestaj. Per mia man' kreis epoko, kiu naskis min. En ghia fortegsimfonio dronas tremetsonanta "mi" personautora. "Spektro de l' Tempo", konforme al sia nomo, analizas kaj respegulas Mondvivon: jen kiel linioj en spektro fizika, la historikunligoj, jen sortkolizioj, strechitaj senmezure, jen muziko, antau kiu ajnvortoj palighas. Ne chion esprimis autoro. Por la plenesprimo mankas unu homvivo. Suplementi kaj daurigi ghin povas vi, kara leganto.
Kreitaj en Soveta medio, miaj versoj neniam estis porsovetaj, cetere ili ne sufiche kontrausovetis, char politikaj ambicioj ne povas anstatauigi Arton. Grandarto kapablas plu kaj ne nur en sia nobla destin'. Kontraste al ghi evidentighis falsmizero chirkauinta mian junecon.
Rezulte de mia 35-jara artlaboro formighis 5-voluma verkaro, el kiu libroj de elektita poezio kaj muziko "Al juna amiko" kaj "Preludo" (liriko) estis preferverkitaj Esperante. "Spektro de l 'Tempo" reprezentas la poezion ghenerale autortradukitan kaj ruse, char la original-rusa parto aperis antau mia esperantigho, nome antau oktobro 1983. Tradukis parton el ghi al E-to kaj al la pola Ludomir Sobanski (Litovio), provtradukis ghin anglen Jurij Tuchinskij (Rusio, u. Moskvo).
Kontribuis ghin talenta E-instruado kaj ioma kunlaboro kun Semjon Vajnblat (Ukrainio, u. Odeso) kaj kun Inita Tamoshiuniene (Litovio, u. Vilnius).
En muzikparto de l' "Spektro..." profesie kunlaboris Tatjana Sakajeva, Vera Chesnokova, Aleksandr Kljopov (Ukrainio, urboj Simferopolo, Odeso, Kievo) kaj Svetlana Gorohhovich (Usono, u. Nov-Jork). La muzikajhojn popularigis amator-kantemaj e-toj, ei kiuj ia plej memorinda estas Lidija Nikiforova, studentoj kaj instruistoj de Odesa Konservatorio: Larisa Bjitich, Oleg Kedis, Vera Chesnokova, Jurij Svatenko kaj aliaj, koncertmajstrino Lilija Hhodotkova. En Bulgario plenumis ilin Jhana Cikalova - solistino de Sofia opera teatro.
Jen la kelkeventoj: 7.3.1970. Odesa opera teatro. En la festkoncerto kanton "Odesa auroro" plenumis Aleksandr Voroshilo kaj Ivan Ponomarenko (baldau post tio gajnintaj Konkurson de nomo Chajkovskij) kaj granda simfonia orkestro (gvidanto Mikael Korsavin). La koncerton translaciis Televido kaj Radio.
Aprile 1970, decembre 1972, novembre 1988, aprile 1991 - kvar autoraj radiokoncertoj. 24.4. 1988 okazis Unua dum Soveta historio oficiala koncerto E-te, anoncita per tipografaj kolorafishoj lau stratoj de Odeso. Ghin reprezentis 17 muzikistoj el Odesa konservatorio. Chi-somere VIE "Nigra maro" akceptis parton el la programo por siaj gastroloj lau Ukrainio. Kanto "Kalendaro" estis koncertita 37-foje! (solistino: Larisa Bjitich, gvidanto Dmitrij Ostroverhhov).
La muzikajhoj sonis dum diversaj E-kongresoj: "KOR" (Odeso, Kishinevo), OkSEJT (Armenio), "Velura sezono" (Krimeo), "Muzo" (Litovio), "Liro" (u. Rostov-Don), AIS (Moskvo). Samaj kaj aliaj e-aranghoj malgrau la divers-"ombroj", akcelis mian artlaboron, precipe OkSEJT (1984, Armenio), BEK (1991, Estonio), SAT (1992, Litovio) kaj la plej fruktodona E-festo "Velura sezono" de jaro 1985, kies organizanto estis Jefim Zajdman.
Laboron pri libro "Al juna amiko" boninfluis Vita Dolgina (mia filino), junaj e-noj: Dasha Vjazovskaja (u. Odeso), Aljona Melnikova (u. Rostov-Don), aliaj infanoj vartej- kaj lernej-aghaj, Komenc-maje 1987 la poezion bonperceptis 800 infanoj en koncerthalo de u. Simferopolo.
Tamen chiuj la samaj brilsukcesoj similis unu flankon de sovet-medalo, la dua flanko surprizis min per diversaj malnoblajhoj, stresoj, devigis dum chiuj "ripoztagoj" laboregi por almenau minimume financ-subteni entuziasmon de l' plenumantoj (dum 35 jaroj mi estis laboristo). Cetere, tio jam pasis.
"Spektro de 1'Tempo" havis felichon renkonti homon, komence skeptike, ech ironie rilatintan al la auloro persone, sed kiu sola ne egaligis autoron kun ties laboro, char autoro kaj verkoj diferencas multe pli ol, ekzemple, patro kaj ties gefiloj. Rimarkinte en la kreajhoj signif-konlribuon por la Arto, li efektive patronis la plej respondecan preparetapon por la eldono. Li - Valentin Melnikov (u. Moskvo) estas unu el la plej spertaj rusiaj e-toj, profundkompetenta en E-poezio.
Printempe de 1992, rekomendinte mian poezion en Jokohama E-revuo (Japanio), s-no Doi Chieko proponis pubiikigi ghin per siaj propraj rimedoj. Bedaurinde, mi devis rifuzi, char tiam la materialo ne estis plenpreparita. Aperis ghi pretparte en e-revuo "Litova stelo" - N 5 autune 1992 j.
Meritas dankemon sponzoroj, kiuj financis: 1. eldonon de libro "Al juna amiko" - reprezentanto de firmao "Avela" (Svislando, u. Bazel), "Spektro de l' Tempo" - Boris Dolgin (Usono, u. Chikago), muzik-shatanto Aleks N. (Rusio, u. Moskvo) kaj... fizike eglaborintaj, malgrau la serioz-traumoj, autormanoj.
La poezio maturighis dank'al sperta, bondezir-severa kritiko kaj malgrau furioza envio. Ghin inspiris la plej humanaj ideoj de Ivan Jefremov, verkado de J. London, E. Verhharn, M. Voloshin, N. Gumiljov...
Kaj post strecha, pli ol 30-jara laboro, sensaciaprobinte fragmentojn de l' "Spektro" antau 500 BEK-anoj (Estonio, 1991 j.) kaj antau 500 SAT-anoj (Litovio, 1992) - mi konfidas ghin plene al vi, samteranoj miaj.
Autoro. decembre 1992, novembre 1993,
en u. Moskvo kaj la provinco
"Scienco kaj arto havas egalrajtojn por kompreni realecon. Scienco kaj arto suplementas unu la alian. Kaj en iaj sferoj, antau chio en analizo de hompsikologio, arto kapablas doni pli, ol scienco".
(traduko el rusa) V. Chubinskij, doktoro de historiscienco. Moskvo, 1988* * *
Tavoloj de homara histori' -
Scienco povas ilin prikalkuli,
Sed ne ciferoj - arta fantazi'
Pasinton chiam pretas respeguli
Per sorcha Poezi'.Tavoloj de homara histori' -
Estonton montri, certe, povas Dio
Kaj pastro dum predik' en eklezi',
Sed realigas tion sunradio
De alta Poezi'!Tavoloj de homara histori'
Kaj nia temp' malvirta inter ili -
Animon liberigi de vizi',
De fer-katenoj ege malfacile -
Sed povas Poezi'!oktobre 1976 j., maje 1990 j.
SPEKTRO de l' TEMPO
Ho, ne dum songh' - min vekas en real'
De l' Tempo akvofal'.
Ne fulmotondra pluv' kaj ne montar-torentoj
Minacas per diluv-turmentoj -
La Temp' en mi elfosas mem,
Sonante kiel rekviem'.
Ghin respegulas ne junec'
Sub spektre-blua stelo mia -
Vidighas valo Egiptia,
Audighas vocho de Ramzes'.
Starante sur batala char',
Mi vidas: kuras gent-giksosoj
Kaj dubas mi tra furiozo:
Chu sklav' mi estas au cezar'?
Levighas homoj tra nebul'
Pigmeje, kvazau mem Herkul', -
Kun sciavid' en la rigard',
Kun sorcha man' kaj kora ard',
Kun kron' de nuna piramid',
Plenigis kiun dinamit'.
Ho, ne dum songh' - min tiras en real'
De l' Tempo akvofal'.
Kaj en la Mond' pro chio mi respondas:
Chu indas nomon Hom', au min mi hontas
Kaj tial vivas malgrau la fatal'.
En prageavoj, pragenepoj
Mi vivas malgrau la fatal'.1973, 1992 j.
СПЕКТР ВРЕМЕНИ
О, не во сне
Не знающий преград
Мне слышен водопад.
Не ливни гроз, не гор потоки
Его струят, грозят потопом.
Поток времен и мир, что нем,
Во мне звучат как реквием.
Нет, то не юная лазурь
Судьбы под знаком Козерога...
Я вижу Нильские пороги
И слышу рев Ливийских бурь.
Я проношусь на колеснице,
Разя гиксосов саранчу,
Навстречу Вечности лечу,
Веков арканя вереницы.Я - Человек среди людей:
То милосердный, то злодей.
Все Естество в моих глазах,
Все волшебство в моих руках,
А мой венец из пирамид
Переполняет динамит.
О, не во сне - Я вижу наяву
Столетий синеву.
Поток времен влечет,
И я за все в ответе
На том, или на этом Свете,
Я в пращурах и в правнуках живу!май 1973, октябрь 1993 гг.
Por la Hom' de jarcento dudeka,
Por la Hom', ensorbinta sciadon epokan,
Estus bone al vojo kunpreni rideton
Kaj kantadi kun birdoj sur Ter' chiuloke.Kaj el sia anim' krudkompleksojn renversi,
Pri terura pasint' sia ech ne mencii.
Kaj kuraghe celante al vast' Universa,
Aperigi planedon kun fratoj raciaj.Estus bone. Sed mankas anime la forto,
Kiu povus konduki nin al la konkordo,
Kiu korkorozion en viva alterno
Evitigos, lasinte mir amon eternan!Estus bone, sed ve...
1961, 1992 j.
Человеку Двадцатого века,
Человеку,
Впитавшему знанья столетий,
Хорошо прихватить бы
Улыбку в охапку
И шагать в буднях лет
По родимой планете,И дерзать, устремляясь
В глубины Вселенной,
И мечтать, и любить
Горячо, неизменно...
И в едином порыве
Сворачивать горы,
Позабыв боль и страх,
И войну, и раздоры.Хорошо бы...
Да где неизбывная сила? -
Чтоб на сердце
Коррозию предотвратила,
Что вела бы, как звезды
В сиянии Млечном,
Возвещая
О Чистом,
Прекрасном
и Вечном.декабрь 1961 г.
RADIKOJ de l' KULTO Ho, kies vivtempon Jes, tremis la sklavoj, Intencis la hord', Vipitaj per skurgho, Arbar' elhakita 1963, 1988, 1992 j. * Lau mito de
rusa popolo kukolo kalkulas |
USONO: jaro 1963! Jen, kvazau
"SOS", el Usono - Amen, - preghas nacio,
- Bonvenu, kliento,
bonvolu - Ho jes, kun armilo
murdisto - Sem', serchu pli bone 1963, 1988 j. * lady (angle). |
PENSOJ pri URBO MERVO En la urbo antikva, en
Mervo "Hej, rapidu al
richdastarhhano* En antikva azia urb'
Mervo Hej, chi tien portist'
kaj dehhkano! - 1966, 1990 j. * Manghtapisho. |
ДУМЫ О ГРАДЕ МЕРВЕ В старом,
праведном городе Мерве - Гей, сюда, за
ковры-дастарханы! - В старом,
праведном городе Мерве - Гей, сюда,
гончары и дехкане***! - 1966, 1967 гг. * Воин |
Al
japana sekto Dzen' *** Kiu estis vi, ho stranga
sekto Dzen'? - Kiu estis vi sub
vagabonda vest' Kion flustris
blankpetala krizantem' Sjamisenaj kordoj sonis
tra nebul' Tremis blankpetaloj
super Fudzi-mont', 1973, 1990 j. * Sintoismo -
japan-religio. |
Японской секте Дзен до 1950 г. * * * Кто вы? -
странные изгои секты Дзен, Кто вы есть? -
под рубищем бродяг Белоснежен
лепет хризантем Кто же пращур
тех, поныне чей Все двулико,
все наперечет! - 1967, 1973 гг. * Императорский род. |
Novembre
de 1979 en u. Teherano PERSEPOLIS-FATALO Tais*, bruligis vi tute
ne vane Jen malpuracha altar'
infernala, Ho, ne bedauru pri 1'
templ' artifika, Preterpashantoj
Tutmondan tabuon Persepolisa fatal' -
diin-peri**! - decembre 1979, oktobre 1992. * Fama Tais
(epoko de Aleksandro Makedona), |
Sekvite
de Saddam Hhusejn-agreso (1990), UR' HAVO AM' * Ripetas mi: "Gloru,
vivu! - Vekighis de 1'songh'
dezerto Se mondon envi'
renversos, 1967, 1992. *
Antikve-hebree: "Vivfajro de popolo" |
Al Nikolaj Gumiljov TAMBUROJ de SORTO Ho, Afrik'... dezertoj
kaj savanoj, Nokte lin
arbaroj-grandeguloj Pensis li: "En
Mondo primkreita Do, la akvofaloj
furiozu! Tamen knaris verdaj
baobaboj - Elefanton la museto
vundis, Chu potenco taugos por
Antejo Tra ghangal', novajhon
disportante, "Ho! - ekkriis
homo, - se defendon Kredis li, ke migris li
ne vane: 1964, 1990. * Tiel nomis Gumiljov regionon de siaj migroj. |
БАРАБАНЫ СУДЬБЫ Африка!
Пустыни и саванны... На пути
вставали исполины, "Верно, в
этом царстве первозданном Так бушуйте
пенные пороги, Но в ответ
вздыхали баобабы, Жалкой мышью
слон смертельно ранен, И к чему
могущество Антея? - Слышишь, как
взывают барабаны, И воскликнул
путник запоздалый: А над ним, над
ширью Добробрана*, июнь 1964 г. * См. ст. Н. Гумилева "Леопард" |