Enkonduko
Kiam en la unuaj diskutoj pri festado de la
Jubileo de Esperanto ni diskutis la eblecon eldoni
libron, kiu prezentu superrigardon de la Internacia
Lingvo kaj la ideoj, kiuj fonas ghin, tuj oni
proponis, ke William Auld ghin verku. Li estas konata
kiel homo escepte klera — poeto, eseisto,
kritikisto, redaktoro. Li estas brila tradukisto,
talenta esperantologo. Samtempe li bone komprenas,
kaj ofte priskribas, la fenomenon de la
Esperanto-kulturo, ne kiel ian abstraktan beletran
koncepton, sed kiel manifestighon de vigla, vibra
komuna vivo de la utiligantoj de Esperanto. Li
dedichis sian intelektan kaj emocian vivon al tiu
fenomeno, zorge kaj sisteme prezentante ghiajn
kulturajn ricajhojn al la publiko per redaktitaj
volumoj kaj revuoj, kaj ankau plene partoprenante la
Esperanto-socion ne nur kiel simpla esperantisto sed
ankau kiel gvidanto (li ech estis vicprezidanto de
UEA dum iom da tempo, kaj estas nun ghia Honora
Membro).
Auld akceptis la taskon verki la libron. Kiel
multaj aliaj homoj, li vidis en la centjarigho de la
lingvo unikan okazon prezenti ghin al la ekstera
publiko kaj ankau levi la animojn kaj plifortigi la
kuraghon de tiuj, kiuj laboras por Esperanto.
Efektive la Jubileo alportis, kaj ankorau alportas,
elstarajn rezultojn. Sesmil homoj partoprenis la
Jubilean Universalan Kongreson de Esperanto en
Varsovio — la plej granda kunveno de parolantoj de
Esperanto en la tuta historio de la lingvo. Per si
mem tiu nombro pruvis la viglecon de la
Esperanto-movado — kion konfirmis la altnivelaj
artaj prezentoj dum la kongreso kaj la raportoj de
kongresanoj pri la agado por Esperanto en iliaj
propraj landoj. Sed la Kongreso ankau kaptis la
atenton de la amasmedioj. Centoj da artikoloj pri
Esperanto kaj la Kongreso aperis en la pola gazetaro
kaj ilin sekvis pliaj centoj, ech miloj, en aliaj
landoj. Televidaj teamoj vojaghis al Varsovio por
kapti la kongreson kaj abundis radio-intervjuistoj
kaj aliaj jhurnalistoj. Venis propono el la Pola
Registaro, ke oni starigu en Bjalistoko internacian
Centron Zamenhof, kiel animanton de la
Esperanto-kulturo kaj la serioza studado de la
lingvo. Organiza komitato, kun partopreno de UEA,
estas nun fondata.
Okazis tuta serio da fakaj konferencoj pri
Esperanto kunlige kun la Jubileo — en Parizo,
Novjorko, Tokio, Zagrebo, Vieno. Okazis kultura
festivalo en Jugoslavio. En pluraj landoj oni
organizis aparte imponajn naciajn kongresojn, ofte
kun publika partopreno, kaj en aliaj landoj okazis
specialaj festaj aranghoj — ekzemple en Britio kaj
Svedio. Aliaj landoj eldonis au ankorau eldonas
specialajn librojn au instruilojn au sonmaterialon.
Aperis poshtmarkoj kaj poshtstampoj, oficialaj
deklaroj, starigo de novaj kursoj, nomigo de placoj
kaj stratoj, starigo de monumentoj. La sola homo, kiu
suferis, estis la redaktoro de la revuo Esperanto,
kiu ja ne havis lokon en sia revuo por chion
gravan raporti.
La jubilea periodo dauras: ghi finighos per ferma
ceremonio en la Universala Kongreso de Esperanto en
Roterdamo en julio 1988. Ni rajtas jam fieri pri la
rikolto — el kiu tiu chi libro estas unu frukto —
kaj venos pliaj fruktoj. La Jubileo ja bele pruvis,
ke Esperanto vivas. Ghi ankau pruvis, ke per
Esperanto la homoj el chiuj landoj — de Chinio ghis
Nederlando, de Australio ghis Sovetunio, de Kanado
ghis Argentino — povas pace kaj interkomprene ligi
la manojn en kunlaboro.
Humphrey Tonkin
(prezidanto de UEA)
decembro 1987
|
