Chu reformisto au
konservisto?
Oni pensas, ke mi estas reformisto. Ne, mi estas realisto. Mi
konscias, ke
plimulto da homoj dume rigardas Esperanton kiel "stultan kaj
superfluan
reformproponon".
Chia shangheto en Esperanto (temas pri nur kelkaj vortoj!)
direkte al
internacieco vidpunkte de niaj "ghisostuloj" estas
danghera reformismo! Sed
envere tio estas pasho al tradicia, tutmonde uzata formo
(Windows,
Interneto, komputero k.t.p.).
Kaj inverse, kio por niaj "ghisostuloj" shajnas ghusta
kaj tradicia formo
(Vindozo, Interreto, komputilo), tio en okuloj de la tuta mondo
estas vere
stulta kaj superflua reformo.
Do, se vi bone pripensos tiun dialektikon, vi komprenos, ke mi
estas ne
reformisto, sed tradiciisto kaj konservisto (char mi emas
konservi
internaciajn vortojn, sed ne kripligi ilin)...
Chiu pasho direkte al internacieco pliproksimigas Esperanton al
la mondo,
pligrandigas ghiajn shancojn esti agnoskita.
Vorto "komputilo" ne estas tre sukcesa, char, unue kaj
chefe, ghi ne estas
internacia. Due, "ilo" plejofte signifas (devas
signifi) simplan
instrumenton: tranchilo, hakilo, skribilo... Komputilo neniel
lokighas en
tiu vico. Trie, per komputilo ni ne nur komputas - ni povas per
ghi skribi,
legi, pentri, muziki, ech flirti. Ghi estas universala aparato
por ajna
agado. Aliflanke, proponata vorto "komputero" estas
internacia, do lau
difino de Zamenhof ghi apriore jam apartenas al Esperanto kaj
neniu rajtas
ghin malpermesi. Elektu varianton, kiu al vi plachas, kaj vivo
montros, kiu
vorto estos pli sukcesa. Mankas kauzo por kvereloj. Se iu pretas
KaBeighi
pro tio (forlasi Esperanton), des pli bone. Anstataue venos novaj
homoj,
liberaj de dogmoj.
Pri vorto "komputero" insistis akademiano Eichholz (do,
ech inter
akademianoj estas saghaj homoj). Bedaurinde, ghis nun prava
opinio ne chiam
venkis...
"...Mi suspektas, ke sekva via pasho estos proponi
"novan" vorton "fajlo"
anstatau "dosiero"..." - Yury Finkel.
Bona ideo! Mi ne shercas. En la tuta mondo oni uzas anglan vorton
"file". Ne
ekzistas komputeristo, kiu ne konus tiun vorton. Sekve, se ni
transprenos
tiun vere internacian vorton, ni faros ankorau unu pasheton al
ghusta
direkto. Ve, denove iuj esperantistoj estos kontrau. Oni diros,
ke "fajlo"
havas alian signifon. Sed tio ne estas tre grava! Ankau en angla
lingvo
"file" havas signifon de "fajlilo". Iomete da
homonimoj ne malhelpos
komprenadon, ili ne estas eviteblaj en viva lingvo.
Sugestu sekvan pashon, mi petas.
"Ech guto malgranda, konstante frapante, traboras la monton
granitan..."
Tiel same miaj leteroj finfine traboros ech plej firmajn
fruntojn! Baldau
chio au preskau chio, kion mi proponas, farighos tutkomuna
banalajho. (27.01.99)
N.G.